ยาแก้แพ้กับผลข้างเคียงที่คุณอาจไม่เคยรู้

ช่วงนี้ประเทศไทยเข้าสู่ฤดูฝน ผู้คนส่วนใหญ่ที่ร่างกายแข็งแรงมักสบายดี แต่คนที่เป็นภูมิแพ้ อาการจะกำเริบบ่อยครั้งในหน้าฝน ความเจ็บป่วยแม้เพียงเล็กน้อย สร้างความทรมานให้ร่างกายมากพอควร 

เมื่อก่อนสมัยยังสาว(ปัจจุบันแป้งก็สาวคือสาวขึ้นบันได ล้อเล่นคะ)แป้งก็มีอาการภูมิแพ้กำเริบทุกฤดูกาล พอเริ่มมีอายุมากขึ้น พบว่า วิตามินคุณภาพสูงช่วยลดการเกิดภูมิแพ้ได้จริงๆ ยิ่งออกกำลังกายร่วมด้วย จะส่งเสริมให้ระบบภูมิต้านทานแข็งแกร่งยิ่งขึ้น ไม่แพ้อีกต่อไป โบกมือลาภูมิแพ้หยอยๆได้เลยนะคะ

สภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงในหน้าฝน ทำให้อุณหภูมิและความชื้น ไปกระตุ้นอาการของผู้ที่เป็นโรคภูมิแพ้ ทำให้เยื่อบุโพรงจมูกเกิดการอักเสบ ซึ่งส่งผลให้ประสิทธิภาพในการกรองสิ่งแปลกปลอมในอากาศและการปรับอุณหภูมิอากาศก่อนเข้าสู่หลอดลมหรือระบบทางเดินหายใจลดลง โดยเฉพาะกลุ่มคนที่ตอบสนองต่อตัวกระตุ้นภูมิแพ้ได้ง่ายและมักจะพบอาการแพ้เป็นประจำ เช่น ผื่นลมพิษ คัดจมูก  น้ำมูกไหล  ไอจาม  เจ็บคอ  คันตา คันคอ ฯลฯ

สารก่อภูมิแพ้ที่เพิ่มขึ้นมากับละอองฝนและลม ส่งผลให้ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายตอบสนองโดยการหลั่งสารเคมีที่เรียกว่า 

ฮีสตามีน (Histamine) ออกมา ซึ่งสารตัวนี้จะไปกระตุ้นให้เกิดภูมิแพ้หรือหอบหืดได้ 

โปรดทราบว่า เมื่อคุณสัมผัสกับสารที่อาจแพ้ (สารก่อภูมิแพ้) ร่างกายของคุณจะผลิตสารเคมีที่เรียกว่า ฮีสตามีน(Histamine)

ซึ่งฮีสตามีนทําให้เกิดอาการต่างๆที่เกี่ยวข้องกับการแพ้

ย้อนอดีตเมื่อ 18 ปีที่แล้ว ตอนนั้นแป้งอายุ 32 ปี มีประวัติเป็นโรคภูมิแพ้จากพันธุกรรม เรียกได้ว่าป่วยตั้งแต่เกิด(รับมรดกจากแม่ ส่วนน้องชายและน้องสาวกลับไม่เป็น) ด้วยความที่พักผ่อนน้อย จึงมีอาการจาม คัดจมูก คันหู คันตา ไปพบแพทย์ที่โรงพยาบาล ได้รับยามาหลายขนาน หนึ่งในนั้นคือ เซอร์เทค(Zyrtec)ซึ่งเป็นยาแก้แพ้รุ่นใหม่ที่ไม่ทำให้ง่วง 

แป้งกิน Zyrtec 10 mg ครั้งละ 1 เม็ด ก่อนนอนในคืนแรกตอนเที่ยงคืน หลับสบายจนถึง 6 โมงเย็นของวันรุ่งขึ้น สิริรวม 18 ชม.

อันที่จริงแป้งรู้สึกตัวตื่นรอบแรกช่วงเที่ยงวัน แต่ฤทธิ์ยากดประสาทส่วนกลางให้หลับต่อ เหมือนว่าเราอยากจะลุกจากเตียงนอนแต่ลุกไม่ไหว นอนต่อไปเถอะเพราะยังไงก็เป็นวันเสาร์ แถมตื่นมารู้สึก

อ่อนเปลี้ยเพลียแรง ทั้งๆที่นอนหลับสนิทตั้งนาน คุณพระคุณเจ้า!! เกิดมาไม่เคยเจอผลข้างเคียงของยาแก้แพ้ที่ส่งผลให้นอนมาราธอนแบบนี้มาก่อน เคยกิน CPM ช่วงที่แพ้อาหารต่างๆ ก็ตื่นนอนตามปกติ อีกเหตุผลที่ทำให้แป้งศึกษาและทดลองกินวิตามินอย่างจริงจังเพราะผลข้างเคียงของยา Zyrtec นี่เองคะ

เรามาดูกันว่า ยาแก้แพ้ชนิดที่ไม่ง่วงชื่อ Zyrtec ออกฤทธิ์อย่างไร

ยาเซทิริซีน (Cetirizine) ชื่อการค้าของยาคือ เซอร์เทค(Zyrtec) เป็นกลุ่มยาต้านสารฮีสตามีน (Histamine) ออกฤทธิ์ช่วยลดอาการแพ้ต่างๆ เช่น ผื่นคัน ลมพิษ ไอ จาม มีขนาด 10 มิลลิกรัมต่อเม็ด หรือชนิดน้ำ มีขนาดยา 5 มิลลิกรัมต่อ 1 ช้อนชา

เซทิริซีน เป็นตัวเลือกที่มีประสิทธิภาพสำหรับผู้ป่วยโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ที่มีอาการคันตา เคืองตา จาม น้ำมูกไหล และผื่นลมพิษแบบเฉียบพลัน สามารถบรรเทาอาการคันได้เร็วกว่ายาอื่นในกลุ่มเดียวกัน เนื่องจากยาออกฤทธิ์เร็ว แต่ให้ผลลดอาการคัดจมูก เมารถ เมาเรือ ได้ไม่ดีเท่ากลุ่มดั้งเดิม

หลังรับประทาน Zyrtec ยาจะถูกดูดซึมจากระบบทางเดินอาหารภายใน 1 ชั่วโมง และออกฤทธิ์ได้นานถึง 24 ชั่วโมง และยานี้สามารถซึมผ่านเข้าสมองได้เพียงเล็กน้อย จึงเป็นเหตุที่ยานี้ไม่ค่อยก่อให้เกิดอาการง่วงนอน(เหตุไฉนยาถึงได้ซึมผ่านสมองแป้งจนถึงขั้นนอนยาวนาน 18 ชม.แสดงว่า การดูดซึมของร่างกายแต่ละคนไม่เหมือนกัน)

ร่างกายจะกำจัดยาส่วนใหญ่ออกทางปัสสาวะ บางส่วนถูกเปลี่ยนโครงสร้างที่ตับเสียก่อนและถูกขับออกไปจากร่างกาย ระดับยาในกระแสเลือดจะลดลง 50% (Half life) ภายในเวลาประมาณ 8.30 ชั่วโมง

ผลข้างเคียงที่อาจพบได้คือ ง่วงนอน, ปากแห้ง, ปวดหัว อ่อนเพลีย เจ็บคอ ปากแห้ง ปวดศีรษะ ใจสั่น ร้อนวูบวาบ ตาพร่ามัว ฯลฯ

มีการแชร์ในโลกออนไลน์ว่า ยาแก้แพ้มีอยู่ 2 รุ่น คือรุ่นเก่าที่กินแล้วง่วง กับรุ่นใหม่ที่กินแล้วไม่ง่วง หากเรากินยาแก้แพ้รุ่นเก่าไปนานๆ จะเสี่ยงต่อการเป็นโรคสมองเสื่อมโดยเฉพาะผู้สูงอายุ

ดร.ภก. ดนุช ปัญจพรผล อาจารย์คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม ให้ข้อมูลว่า "เป็นความจริง"

โดยปกติแล้ว ความจำของมนุษย์ถูกควบคุมโดยสมอง ซึ่งสมองจะมีสารสื่อประสาทหลายตัว สารสื่อประสาทที่เรียกว่า อะเซทิลโคลีน(Acetylcholine) จะทำงานเกี่ยวข้องกับความจำ หากอะเซทิลโคลีนหลั่งออกมาน้อยลง มีโอกาสที่จะมีปัญหาเรื่องความจำหรือหลงลืมได้ 

ยาแก้แพ้ ปัจจุบันมีทั้งหมด 3 กลุ่มดังนี้

กลุ่มที่ 1 ยาแก้แพ้รุ่นแรก เช่น คลอเฟนิรามีน (chlorpheniramine) หรือเรียกว่า CPM,ไดเฟนไฮดรามีน (diphenhydramine) ไดเมนไฮดริเนต (dimenhydrinate)เราคุ้นเคยในชื่อ Dramamine, ไฮดรอไซซีน (hydroxyzine) บรอมเฟนิรามีน (brompheniramine) คีโตติเฟน (ketotifen) เป็นชนิดทำให้ง่วง ออกฤทธิ์กับสมองโดยตรง จึงมีโอกาสที่จะส่งผลกระทบต่อความจำ

ส่วนกลุ่มที่ 2 และ 3 เป็นยาแก้แพ้รุ่นใหม่ ต่างจากยาต้านฮีสตามีนรุ่นแรก ยาแก้แพ้ชนิดนี้เป็นตัวยาที่จะผ่านเข้าสมองได้น้อย จึงทำให้กินแล้วไม่ง่วงซึมเท่ายาแก้แพ้แบบดั้งเดิม ยาแก้แพ้ชนิดไม่ง่วงในปัจจุบัน เช่น ยาเซทิริซีน (cetirizine) เลโวเซทิริซีน (levocetirizine) เฟโซเฟนาดีน (fexofenadine) และลอราทาดีน (loratadine) 

ด้วยเหตุนี้ ยาแก้แพ้รุ่นที่สอง เช่น Zyrtec จึงมีโอกาสน้อยที่จะทําให้เกิดอาการง่วงนอนมากกว่ายาแก้แพ้รุ่นแรก เป็นกลุ่มยาที่พัฒนาแล้วว่าไม่เข้าสู่สมอง ดังนั้นจึงกระทบกับความจำน้อย กลุ่มที่เห็นรับประทานกันเยอะๆ คือ ยานอนหลับ

ดังนั้นคนที่รับประทานยานอนหลับอยู่เป็นประจำ และจำเป็นต้องกินยาแก้แพ้ร่วมด้วย ควรเลือกยาแก้แพ้ในกลุ่มที่ 2 และ 3 เพราะยาแก้แพ้ในรุ่นแรก หากรับประทานเป็นระยะเวลานาน อาจส่งผลกระทบต่อความจำได้เพิ่มมากกว่าคนที่ไม่ได้บริโภค

คนปกติเมื่อมีความกังวลหรือความเครียดสะสม จะมีผลทำให้บางคราวหลงๆลืมๆได้ พอกินยากลุ่มแก้แพ้ ไม่ว่าจะแพ้อากาศ ผดผื่นคัน เมารถเมาเรือ บ่อยๆซ้ำเติมอีก โรคสมองเสื่อมอยู่ใกล้แค่เอื้อมจริงๆนะคะ

ที่มา

Cetirizine: antihistamine that relieves allergy symptoms - NHSNHShttps://www.nhs.uk › medicines › cetirizine

Zyrtec Side Effects and Drug WarningsVerywell Healthhttps://www.verywellhealth.com › befo...

ทานยาแก้แพ้ในกลุ่มนี้ เสี่ยงโรคสมองเสื่อม!!pptvhd36.comhttps://www.pptvhd36.com › สถานีสุขภาพ › ข่าว

รู้ทัน สาเหตุโรคภูมิแพ้ในฤดูฝน - โรงพยาบาลศิครินทร์ - Sikarinโรงพยาบาลศิครินทร์https://www.sikarin.com › health › รู้ทัน-สาเหตุโรคภ...

ยาแก้แพ้ รับประทานแล้วเสี่ยงสมองเสื่อม จริงหรือ ? - รามา แชนแนลคณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดีhttps://www.rama.mahidol.ac.th › ramachannel › article